ریتا لی، نوازنده افسانه ای برزیلی که در خط مقدم جنبش تروپیکالیا به عنوان یکی از بنیانگذاران و خواننده اصلی Os Mutantes بود، دوشنبه، 8 اکتبر درگذشت. او 75 سال داشت.
خانواده لی در بیانیه ای که در اینستاگرام به اشتراک گذاشته شد، مرگ او را تایید کردند. در سال 2021، او به سرطان ریه مبتلا شد و به شوخی به نام رئیس جمهور سابق و منفور برزیل، ژایر بولسونارو، به تومور خود لقب «ژایر» داد.
خانواده لی در بیانیه خود گفتند که این نوازنده در خانه اش در سائوپائولو در محاصره خانواده درگذشت. طبق خواسته لی، او سوزانده خواهد شد. مراسم بیداری عمومی برای تجلیل از زندگی و حرفه او فردا، 10 می، در Planetarium در پارک Ibirapuera در سائوپائولو برگزار خواهد شد.
در بیانیه لی آمده است: «در این لحظه غمگینی عمیق، خانواده از محبت و محبت همه قدردانی می کنند.
لی با فروش میلیون‌ها آلبوم به عنوان عضو Os Mutantes، گروه‌های مختلف دیگر و به‌عنوان یک بازیگر انفرادی، از یک حرفه موفق شش دهه لذت برد. او به درستی عنوان افتخاری را در برزیل به عنوان “Rainha do Rock” (“ملکه راک”) به دست آورد، اگرچه همانطور که خودش گفت. رولینگ استون برزیل در مصاحبه ای در نوامبر گذشته، “من بیشتر دوست دارم که “قدیس حامی آزادی” نامیده شوم تا “ملکه راک”، که به نظرم کمی بد است.”
بر توییتررئیس جمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، لی را «یکی از بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین نام‌های موسیقی برزیل» خواند و گفت که او «با خلاقیت و جسارت خود به تغییر موسیقی برزیل کمک کرد». وی ادامه داد: او با شوخ طبعی و سخنوری خود از هیچ چیز و هیچ کس دریغ نکرد. او در زندگی و موسیقی با ماچیسمو مواجه شد و نسل‌های زنان را در راک و هنر الهام بخشید.»
مانوئل عبدو، مدیر عامل آکادمی ضبط لاتین گفت: “ریتا لی یک هنرمند بینا و یکی از پرفروش ترین خواننده/ترانه سرا در تاریخ برزیل بود.” او اضافه کرد: “‘[T]او ملکه راک برزیل جنبش تروپیکالیا را با گروه‌های Os Mutantes و Tutti Frutti رهبری کرد. پس از شروع یک حرفه انفرادی، او چندین آلبوم ضبط کرد – از جمله آلبوم افسانه ای او در سال 1979. ریتا لی – که او را به موفقیت عظیمی رساند و آثار کلاسیکی مانند «مانیا د ووک»، «عطر لانچا» و «کاسو سریو» را به ما داد.»
ریتا لی جونز در 31 دسامبر 1947 در سائوپائولو به دنیا آمد و در آنجا بزرگ شد. لی در سنین جوانی شروع به نواختن موسیقی کرد، حتی از والدینش به جای شرکت در یک رقص دبیوتانت در نوجوانی، از والدینش خواست تا یک درام ست کنند.
در سال 1966، لی با برادران آرنالدو باپتیستا و سرجیو دیاس باپتیستا، Os Mutantes را تشکیل داد. پس از ملاقات با ژیلبرتو گیل، آنها به زودی وارد جنبش نوظهور تروپیکالیا شدند که موسیقی پاپ راک و روان بریتانیایی و آمریکایی را با تأثیرات برزیلی و آفریقایی ترکیب می کرد. این موسیقی همچنین به شدت سیاسی بود و عمدتاً در اعتراض به دیکتاتوری نظامی برزیل در دهه 1960 ظاهر شد.
لی گفت: «تمام کار ما شوخی بازی و سرپیچی از اقتدار بود، اما در آن روزها باید مراقب بود زیرا دوستان ناپدید می شدند یا مجبور به تبعید می شدند، و پلیس ها اغلب وارد می شدند و نمایش های ما را خراب می کردند. مجله نیویورک تایمز در مصاحبه ای در سال 2002 ما مجبور بودیم خلاق باشیم، اما برای جلوگیری از سرکوب گریزان بودیم، و بنابراین به یکدیگر می‌گفتیم، بیایید این آهنگ را پیچیده‌تر کنیم تا کسی آن را درک نکند.»
در سال 1968، Os Mutantes اولین آلبوم خود را منتشر کرد و در مجموعه معروف ظاهر شد. Tropicália: یا Panis et Circenses. این گروه چهار ال‌پی دیگر را قبل از ترک گروه در سال 1972 منتشر کرد و به «جستجوی او در برزیل، برزیل، برزیل» اشاره کرد، زیرا هم گروه‌های او شروع به دنبال کردن یک «جهت راک پیشرو» کردند که «بیشتر تحت تأثیر خارجی‌ها» بود.
قبل از ترک Os Mutantes، لی اولین آلبوم انفرادی خود را در سال 1970 منتشر کرده بود. آلبوم دوم در سال 1972 وارد شد، اما پس از آن لی با گروه جدیدی به نام Tutti Frutti ارتباط برقرار کرد، که با آنها چندین آلبوم مهم در طول دهه هفتاد منتشر کرد. پس از انحلال توتی فروتی، حرفه لی به سرعت ادامه یافت و او مشارکت خلاقانه پربار و پرباری را با همسرش روبرتو د کاروالیو تشکیل داد.
در حالی که موسیقی لی همیشه در خانه بسیار محبوب بود – و به ویژه موسیقی Os Mutantes و دیگر هنرمندان Tropicalía – در اواخر دهه نود و اوایل دهه 2000 شنوندگان بیشتری در ایالات متحده پیدا کرد. در یک نقطه، Os Mutantes حتی دوباره متحد شدند، اگرچه لی از شرکت در آن خودداری کرد. در عوض، او همچنان روی موسیقی خودش (آخرین آلبوم انفرادی او در سال 2012 وارد شد) و تور تمرکز کرد، در حالی که چندین کتاب، از جمله زندگی نامه ای در سال 2016 نوشت. سال گذشته، لی با جایزه یک عمر دستاورد گرمی لاتین تجلیل شد.
